با یک روانشناس بالینی درباره اهمیت کتاب خوانی و تاثیر آن بر سلامت روان گفتگو کردیم. نازی قنبری در اینباره بیان می کند: علم سلامت روان، فرایندی همیشگی است که از بدو تولد تا به هنگام مرگ ادامه دارد. در اساسنامه سازمان جهانی بهداشت (WHO)، مفهوم سلامت روانی چیزی فراتر از نبود اختلال های روانی و شامل خوب بودن ذهنی، ادراک خود کارآمدی، استقلال و خودمختاری، کفایت و شایستگی، وابستگی میان نسلی و خودشکوفایی توانمندی های بالقوه فکری و هیجانی است .
وی می افزاید: اگر کمی عمیق بیندیشیم در می یابیم که نتایجی که از مطالعه حاصل می شود می تواند هر شش مؤلفه سلامت روان را شامل شود. به عنوان مثال از همان دوران کودکی یکی از مهم ترین جنبه های توسعه توانمندی هر انسان، کتاب خواندن است، کتاب خواندن نه تنها برای امروز کودک بلکه بر روی شخصیت آینده وی نیز تاثیر مستقیم دارد و در کنار مؤلفه های دیگر انسان را به خود شکوفایی می رساند و یا کمتر کسی است که بعد از مطالعه کامل یک کتاب احساس کفایت و شایستگی نکند.
کتاب و افزایش آرامش
قنبری بیان می کند: زمانی که فرد به مطالعه می پردازد برای حس و درک مطلب مورد مطالعه باید در لحظه حضور داشته باشد و این حضور در لحظه ارمغانی است که مطالعه برای سلامت روان دارد که همین امر سبب افزایش آرامش و کاهش استرس در فرد می گردد. از طریق مطالعه و افزایش آگاهی انسان ها ناخواسته در مواجهه با اضطراب از مکانیزم های دفاعی پخته تری (والایش، شوخی و…) استفاده می کنند که این مسئله ارتباط مستقیمی با سلامت روان آنها دارد.
وی از دیگر تاثیرات کتاب خواندن بر سلامت روان و زندگی روزمره را تقویت کارکرد مغز، تقویت توانایی های حافظه و تفکر، تقویت خلاقیت، جلوگیری از آلزایمر زودرس، تقویت همدلی، چگونگی بیان احساسات، عواطف و افکار، افزایش هوش کلامی، کمک به شکل گیری هویت، افزایش اعتماد به نفس، نوع دوستی، تقویت استدلال، تفکر انتقادی و تجزیه و تحلیل مسائل عنوان می کند.
این روانشناس همچنین خاطرنشان می کند: آمارهای مطالعه روزانه در ایران از ۲ تا ۷۹ دقیقه متغییر است و در مجموع سرانه مطالعه ( میانگین مدت زمان مطالعه یک نفر در شبانه روز) را ۱۳ دقیقه تخمین زده اند. با توجه به این همه مزایا آیا ۱۳ دقیقه کافی است؟!
قنبری همچنین در خطاب به کتاب نامه ای به نگارش درآورده است که در ادامه می خوانید:
من یار مهربانم/ دانا و خوش بیانم
گویم سخن فراوان/ با آنکه بی زبانم
نامه ای به یار مهربان
یار مهربان من سلام، این روزها کمتر سراغی از تو می گیرند، شاید به خاطر وجود رقبایت باشد، فضای مجازی همه جا سایه انداخته و دیگر کمتر کسی تو را در دستش می گیرد و لابلای صفحاتت مطلبی را جستجو می کند. به دل نگیر، چون بسیاری از مطالب فضای مجازی نیز برگرفته از دل تو هستند!
تو از خیلی جنبه ها بر روی زندگی افراد تاثیر می گذاری و در سلامت روان آنها نقش بسزایی داری، از کودکی تا پیری؛ از همان زمانی که با تصویرهای خود به کودکان زندگی را نشان می دهی، به آنها فضا می دهی و از همان ابتدا برایشان سود آوری داری، دامنه لغاتشان را افزایش می دهی، قوه ی تخیلشان را قوی می کنی، حس همدلی را در آنها افزایش می دهی، لحظه های زیبایی برایشان می سازی و کم کم که سنشان بالاتر می رود و سواد خواندن پیدا می کنند تو لذت بزرگی را برایشان به ارمغان می آوری، در دوره نوجوانی با رمان ها و داستان ها، دنیای ویژه ای برای آنها خلق می کنی که باعث می شود بتوانند نقش ها و زندگی های متفاوتی را برای خودشان به تصویر بکشند و بعدها خلقش کنند و یا از خلقش جلوگیری کنند. وقتی به صورت علمی و آکادمیک وارد صحنه می شوی و مجهولات را معلوم می کنی، دانش و آگاهی را افزایش می دهی که در سلامت جسم و روان تاثیر شگرفی دارد، گاهی هم که نقش مرجع را داری و حتما باید به سراغ تو آمد تا پاسخ سوال را پیدا کرد. وقتی با تو یار مهربان هستم، در لحظه اکنون سپری می کنم و این بزرگترین هدیه سلامت تو به من است چون در زمان حال هستم، البته بماند که این توانمندی را داری که من را به گذشته ببری و این شناخت هم بر آینده و تصمیمات آن اثرگذار است.
